۱۳۸۵/۷/۱۶
شماره84136/ت33560هـ

سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور
هیئت وزیران در جلسه مورخ 5/7/1385 بنا به پیشنهاد شماره 75223/101 مورخ 29/4/1384 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و به استناد بند « ج» ماده (12) قانون برگزاری مناقصات ـ مصوب1383ـ ، آیین‌نامه اجرایی بند یاد شده را به شرح ذیل تصویب نمود:
آیین‌نامه اجرایی بند « ج» ماده (12) قانون برگزاری مناقصات

فصل اول ـ کلیات

ماده 1ـ هدف و کاربرد
الف ـ هدف: در اجرای بند « ج» ماده (12) قانون برگزاری مناقصات که در این آیین‌نامه به اختصار قانون نامیده می‌شود، ضوابط، موازین و معیارهای ارزیابی کیفی مناقصه‌گران به منظور تحقق موارد زیر تعیین می‌شوند:
1ـ افزایش کارایی مناقصات.
2ـ تضمین کیفیت خدمات و کالاها.
3ـ به کارگیری مناقصه‌گران توانمند و با سابقه.
4ـ ایجاد محیط رقابت کیفی برای توسعه فعالیتهای اقتصادی.
ب ـ کاربرد: تمام دستگاههای مناقصه‌گزار موضوع بند « ب» ماده (1) قانون باید در ارزیابی کیفی مناقصه‌گران مربوط به موارد زیر، مقررات این آیین‌نامه را رعایت کنند:
1ـ انواع کارهای پیمانکاری.
2ـ تأمین کالا.
تبصره ـ ارزیـابی کـیفی مشاوران بر اساس آیین‌نامه اجرایی موضوع بند « هـ» ماده(29) قانون انجام می‌شود.
ماده 2ـ تعاریف
الف ـ در این تصویبنامه، واژه‌ها و عبارتهای زیر به جای واژه‌ها و عبارتهای مشروح مربوط به کار می‌روند:
1ـ قانون: قانون برگزاری مناقصات.
2ـ سازمان: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
3ـ دستگاه مرکزی: واحد مرکزی دستگاههای موضوع بند « ب» ماده (1) قانون که طبق مقررات وظیفه راهبری واحدهای تابع را بر عهده دارند. شناسایی این واحدها برعهده دستگاههای موضوع بند « ب» ماده (1) قانون و با تأیید سازمان می‌باشد.
4ـ فراخوان: سندی که به صورت آگهی یا دعوتنامه به اطلاع مناقصه‌گران رسانده می‌شود.
5 ـ آگهی ارزیابی: فراخوان برای ارزیابی کیفی مناقصه‌گران (موضوع ماده « 7» این آیین‌نامه) که در پایگاه ملی اطلاع‌رسانی مناقصات و روزنامه‌های کثیرالانتشار منتشر می‌شود.
6ـ دعوتنامه: فراخوانی که از طریق پست سفارشی، تلکس، پست الکترونیک یا نظایر آن با رعایت ماده (22) قانون به نشانی مناقصه‌گران ارسال می‌شود.
7ـ برنامه زمانی ارزیابی: برنامه‌ای که در آن زمانبندی، فعالیتها و مسئولیتهای مربوط به ارزیابی کیفی مناقصه‌گران تعیین می‌شود.
8 ـ استعلام ارزیابی: کار برگ یا کاربرگهایی که به طور یکسان به منظور ارزیابی کیفی مناقصه‌گران بین همه متقاضیان توزیع و اطلاعات مورد نیاز از آنها دریافت می‌شود.
9ـ تهیه فهرست کوتاه: فرایندی که در آن از بین کسانی که اسناد ارزیابی کیفی مناقصه‌گران را ارسال کرده‌اند، تعدادی که بر اساس این آیین‌نامه توان انجام تعهدات موضوع مناقصه را داشته باشند، برای شرکت در مناقصه محدود برگزیده می‌شوند.
10ـ طراحی: خدماتی که به تعیین مشخصات فنی، اجرایی، روش ساخت و تدارک یک طرح یا پروژه منجر شود.
11ـ ساخت: فعالیتهایی که از طریق ساخت کارخانه‌ای یا اجرای در محل، به تحقق عینی یک طرح یا پروژه منجر شود.
12ـ بهره‌برداری: مجموعه فعالیتهایی که به منظور راهبری، تعمیر و نگهداری سامانه‌ها، ابنیه،تاسیسات، تجهیزات یا خدمات تکمیلی مرتبط انجام می‌گیرد.
13ـ کار پیمانکاری: فعالیتهایی برای ساخت تمام یا بخشی از یک طرح یا پروژه که مشتمل بر یک یا چند نوع از خدمات زیر باشد:
13ـ1ـ ساخت.
13ـ2ـ ساخت و نصب.
13ـ3ـ خدمات طراحی همراه با ساخت.
13ـ4ـ خدمات نگهداری و بهره‌برداری.
13ـ 5 ـ مشارکت مالی همراه با ساخت.
14ـ پیمانکار: شخص حقیقی یا حقوقی که برای انجام کار پیمانکاری قبول تعهد کند.
15ـ گروه مشارکت: مناقصه‌گرانی که در قالب مشارکت مدنی شامل چند شخص حقوقی، متقاضی ارزیابی کیفی شوند.
16ـ تأمین کالا: تأمین مصالح، تجهیزات، کالا و خدمات مرتبط که در قالب قرارداد خرید، مشتمل بر یک یا چند مورد زیر باشد:
16ـ1ـ تولید یا عرضه.
16ـ2ـ حمل.
16ـ3ـ نصب.
16ـ4ـ پشتیبانی.
به شرط آنکه مجموع برآورد خدمات نصب و پشتیبانی کمتر از بیست و پنج درصد مبلغ برآوردی موضوع معامله باشد.
17ـ تأمین کننده: شخصی حقیقی یا حقوقی که برای تأمین کالا قبول تعهد کند.
18ـ پیمانکاری عمومی: فعالیتهایی مشتمل بر کار پیمانکاری، تأمین کالا و تأمین تمام یا بخشی از منابع مالی طرح یا پروژه و مدیریت.
19ـ پیمانکار فرعی: شخص حقیقی یا حقوقی که برای انجام بخشی از موضوع مناقصه با تأیید مناقصه‌گزار، متعهد به همکاری با مناقصه‌گر می‌شود.
20ـ مشاور: شخص حقیقی یا حقوقی واجد شرایط برای خدمات مهندسی مشاور و مشاوره فنی ـ بازرگانی مشتمل بر مطالعه، طراحی یا مدیریت بر طرح و اجرا و نظارت یا هرنوع خدمات مشاوره‌ای و کارشناسی (به شرح مندرج در آیین‌نامه اجرایی بند « هـ» ماده « 29»قانون).
21ـ مدیر طرح: شخص حقوقی که طی حکم یا قرارداد مشخص، وظایف مدیریت بر انجام تعهدات موضوع مناقصه را برعهده می‌گیرد.
ب ـ سایر اصطلاحاتی که در این آیین‌نامه به کار رفته است، به ترتیب بر اساس قانون برگزاری مناقصات، آیین‌نامه نظام مستندسازی و اطلاع‌رسانی مناقصات، قانون محاسبات عمومی کشور و سایر قوانین تعریف و تفسیر می‌شوند.

فصل دوم ـ فرایندها، نقشها و روشها

ماده 3ـ فرایند ارزیابی کیفی مناقصه‌گران
فرایند ارزیابی کیفی مناقصه‌گران شامل مراحل زیر می‌باشد:
1ـ تمهیدات ارزیابی (موضوع ماده « 6» این آیین‌نامه).
2ـ انتشار آگهی ارزیابی (موضوع ماده « 7» این آیین‌نامه).
3ـ توزیع استعلام ارزیابی و دریافت پاسخ متقاضیان (موضوع ماده « 8» این آیین‌نامه).
4ـ ارزیابی و امتیازدهی (موضوع ماده « 9» این آیین‌نامه).
5 ـ تهیه و اعلام فهرست/ لیست کوتاه (موضوع ماده « 10» این آیین‌نامه).
ماده 4ـ مسئولیتها در ارزیابی کیفی مناقصه‌گران
الف ـ ارزیابی کیفی مناقصه‌گران در مناقصات دو مرحله‌ای از سوی دستگاه مرکزی و یا به تشخیص وی بر عهده کمیته فنی ـ بازرگانی و در مناقصات یک مرحله‌ای بر عهده کمیسیون مناقصه می‌باشد. این وظایف عبارتند از:
1ـ بررسی کفایت و تأیید گزارش شناخت.
2ـ تعیین معیارهای ارزیابی و وزن آنها.
3ـ تأیید مفاد استعلام ارزیابی.
4ـ امتیازدهی به متقاضیان در خصوص هریک از معیارهای ارزیابی
5 ـ ارزیابی نهایی مناقصه‌گران و تهیه فهرست کوتاه مناقصه‌گران صلاحیتدار برای دعوت به مناقصه محدود.
ب ـ مسئولیت تهیه استعلام ارزیابی کیفی بر عهده واحدی می‌باشد که به سفارش وی مناقصه برگزار شده است.
تبصره ـ در صورتی که از خدمات مدیر طرح استفاده شود، می‌توان به تشخیص بالاترین مقام دستگاه مناقصه‌گزار مسئولیتهای موضوع بندهای « الف» و « ب» این ماده را بر عهده مدیر طرح قرار داد.
پ ـ در صورت ضرورت، سازمان باید دستورالعملها، استانداردها و راهنمای ارزیابی کیفی مناقصه‌گران را تهیه، بهنگام و در پایگاه ملی اطلاع‌رسانی مناقصات منتشر کند.
ماده 5 ـ مستندسازی و اطلاع‌رسانی ارزیابی کیفی
الف ـ دستگاههای مناقصه‌گزار موظفند طبق ماده (9) آیین‌نامه نظام مستندسازی و اطلاع‌رسانی مناقصات، تمام مراحل ارزیابی کیفی مناقصه‌گران را مستندسازی کنند.
ب ـ دستگاههای مناقصه‌گزار موظفند بر اساس ماده (23) قانون و ماده (20) آیین‌نامه نظام مستندسازی و اطلاع‌رسانی مناقصات، مستندهای ارزیابی کیفی مناقصه‌گران را از طریق پایگاه ملی اطلاع‌رسانی مناقصات منتشر کنند.
ماده 6 ـ تمهیدات ارزیابی
الف ـ قبل از انتشار آگهی ارزیابی، اقدامهای زیر باید انجام شود:
1ـ تأمین مالی برای انجام تعهدات موضوع مناقصه.
2ـ انجام مقدمات لازم برای اجرای تعهدات موضوع مناقصه، مانند تهیه و تصویب مطالعات، نقشه‌ها، فهرست مقادیر و نظایر آنها.
3ـ تهیه گزارش شناخت (موضوع ماده « 14» این آیین‌نامه).
4ـ مستندسازی پیش از فراخوان و تهیه صورتجلسه پیش از فراخوان (طبق ماده «6» آیین‌نامه نظام مستندسازی و اطلاع‌رسانی مناقصات).
5 ـ تهیه آگهی ارزیابی (طبق ماده « 7» این آیین‌نامه).
6 ـ تهیه استعلام ارزیابی (طبق ماده « 8» این آیین‌نامه).
7ـ تشکیل کمیته فنی ـ بازرگانی یا ابلاغ ارزیابی کیفی به مدیر طرح، حسب مورد.
8 ـ تهیه برنامه زمانی ارزیابی.
ب ـ دستگاههای مرکزی می‌توانند ارزیابی کیفی تأمین‌کنندگان را به طور عام و برای انواع کالاهای مختلف انجام دهند و در این صورت، اجرای مفاد جزءهای (1) تا (3) بند « الف» این ماده لازم نیست.
ماده 7 ـ آگهی ارزیابی
الف ـ آگهی ارزیابی کیفی مناقصه‌گران که در صورت لزوم انجام می‌شود، باید حداقل شامل موارد زیر باشد:
1ـ نام و نشانی دستگاه مناقصه‌گزار.
2ـ موضوع مناقصه.
3ـ تاریخ، مهلت و نشانی دریافت و تحویل استعلام ارزیابی کیفی مناقصه‌گران.
4ـ نام و نشانی مدیر طرح یا مشاور حسب مورد.
5 ـ نحوه دریافت اسناد استعلام و هزینه آن در صورت لزوم.
ب ـ بعد از پایان یافتن مهلت تحویل استعلامها، در صورت تحقق شرایط انحصار (موضوع جزء « 2» بند « ط» ماده « 2» قانون)، به منظور اطمینان یافتن از انحصار، آگهی ارزیابی حداقل برای یک بار باید تجدید شود.
تبصره ـ در صورت احراز انحصار، کمیسیون مناقصه صورتجلسه‌ای مبنی بر تأیید شرایط انحصار تنظیم و امضا می‌کند و در این صورت (طبق بند « الف» ماده « 29» قانون) نیازی به انجام تشریفات مناقصه نیست و قرارداد از طریق مذاکره کمیسیون مناقصه با متقاضی معامله منعقد می‌شود.
ماده 8 ـ استعلام ارزیابی
الف ـ استعلام ارزیابی باید حداقل حاوی اطلاعات زیر باشد:
1ـ نام و نشانی مناقصه‌گزار.
2ـ موضوع مناقصه.
3ـ مدارک صلاحیت و گواهینامه‌های لازم، حسب مورد.
4ـ مقدار یا برآورد اولیه موضوع مناقصه، حسب مورد.
5 ـ معیارهای ارزیابی.
6 ـ اهمیت وزنی معیارهای ارزیابی، در صورتی که ارزیابی به روش وزنی انجام شود.
7ـ مدارک و مستندهای لازم برای تعیین امتیازهای مربوط به هریک از معیارها، حسب مورد.
8 ـ روش محاسبه امتیازهای مربوط به هریک از معیارها.
9ـ حداقل امتیار قابل قبول برای دعوت به مناقصه.
10ـ محل، زمان و مهلت دریافت و تحویل استعلامها.
11ـ نام و نشانی مدیر طرح یا مشاور، حسب مورد.
12ـ برنامه زمانی ارزیابی.
ب ـ استعلامهای ارزیابی باید توسط مناقصه‌گران تکمیل و در موعد مقرر به مناقصه‌گزار تحویل شوند. رعایت مقررات زیر در تکمیل استعلامها ضروری است:
1ـ استعلامها باید توسط اشخاص مجاز امضاء و مهر شوند.
2ـ حسب مورد، اطلاعات مربوط به گواهینامه‌های صلاحیت و رتبه‌بندی ارائه شود.
3ـ اسناد و مدارک درخواست شده پیوست شود.
4ـ اطلاعات صحیح و کامل باشد.
پ ـ در ارزیابی کیفی مناقصه‌گران، مفاد و نحوه توزیع استعلام ارزیابی باید برای همه متقاضیان یکسان باشد و هرگونه تبعیض ممنوع است.
ت ـ حداقل زمان لازم برای تکمیل استعلام ارزیابی از آخرین روز توزیع استعلامها، دوهفته می‌باشد.
ث ـ در تقاضای مناقصه‌گران برای دریافت استعلام ارزیابی، باید به طور صریح، موضوع ارزیابی یا مناقصه قید شود و در مواردی که ارزیابی چند طرح یا پروژه با هم انجام می‌شود، متقاضیان باید قید کنند که برای کدام کار یا کدام کارها، اعلام آمادگی نموده‌اند.
ج ـ بررسی همزمان استعلامهای ارزیابی کیفی مناقصه‌گران با پیشنهادهای فنی یا مالی، ممنوع است.
ماده 9 ـ ارزیابی و امتیازدهی
الف ـ ارزیابی و امتیازدهی به استعلامهای تحویل شده، باید در موعد مقرر در برنامه زمانی ارزیابی و پس از پایان مهلت تحویل استعلامها انجام شود.
ب ـ روش ترجیحی در ارزیابی کیفی مناقصه‌گران، روش وزنی می‌باشد. در این روش، مجموع ضریب وزنی معیارها معادل صددرصد می‌باشد و هر مناقصه‌گر در ازای هر معیار، امتیازی بین صفر تا صد کسب می‌کند. امتیاز کل هر مناقصه‌گر، معادل مجموع حاصل ضرب امتیاز کسب شده برای هر معیار در ضریب وزنی مربوط می‌باشد. حداقل امتیار قابل قبول (برای امتیاز کل یا برای هر معیار) و نحوه تعیین امتیاز، باید در استعلام ارزیابی ذکر شود.
پ ـ نتایج ارزیابی کیفی، باید با تنظیم صورتجلسه‌ای طبق مقررات بند « ث» ماده (9) آیین‌نامه نظام مستندسازی و اطلاع‌رسانی مناقصات با امضای اعضای منتخب رییس دستگاه مناقصه‌گزار یا کمیته فنی ـ بازرگانی به رییس دستگاه مناقصه‌گزار گزارش شود.
ت ـ اگر اثبات شود که مناقصه‌گران در فرایند ارزیابی کیفی مناقصه‌گران از مدارک جعلی یا اطلاعات خلاف واقع، تهدید، تطمیع، رشوه و نظایر آن برای قبول پیشنهادهای خود استفاده کرده‌اند، به تشخیص هیئت‌رسیدگی به شکایات به مدت حداقل دو سال از ارجاع کارهای موضوع این آیین‌نامه محروم می‌شوند.
تبصره ـ دستورالعمل نحوه رسیدگی به تخلفات مناقصه‌گران و اعمال محرومیت از ارجاع کار از سوی سازمان تهیه و ابلاغ می‌شود.
ماده 10ـ حداقل تعداد مناقصه‌گران در فهرست کوتاه
الف ـ حداقل تعداد مناقصه‌گران واجد شرایط (فهرست کوتاه) برای دعوت به مناقصه محدود به شرح زیر تعیین می‌شود:
1 ـ پنج مناقصه‌گر در کارهای پیمانکاری در صورت استفاده از فهرست بهای پایه منتشر شده توسط سازمان.
2ـ سه مناقصه‌گر در سایر مناقصات.
ب ـ در صورتی که تعداد افراد واجد شرایط به حد نصاب نرسد، برای یک بار فرایند ارزیابی تجدید می‌شود و در ارزیابی دوم با حداقل دو مناقصه‌گر که دارای بالاترین امتیاز باشند، مناقصه برگزار می‌شود و در غیر این صورت، طبق جزء (2) بند « ط» ماده (2) قانون، تأمین‌کننده یاد شده، انحصاری تلقی و معامله طبق بند « الف» ماده (29) قانون انجام می‌شود.
پ ـ دعوتنامه شرکت در مناقصه محدود باید برای همه مناقصه‌گرانی که در فهرست کوتاه نام آنها قید شده است ارسال شود.
تبصره ـ در مواردی که مناقصه محدود برگزار می‌شود و پروژه‌ واگذاری مربوط به تکمیل آن باشد، دستگاه مناقصه‌گزار می‌تواند به تشخیص خود پیمانکار شاغل را بدون در نظرگیری ظرفیت کاری در فهرست کوتاه ملحوظ کند.
ت ـ دعوتنامة شرکت در مناقصه، باید به نحوی ارسال شود که با احتساب زمان لازم برای تهیه و تکمیل اسناد، تأمین ضمانتنامه‌های لازم و انجام تشریفات مبادله قرارداد، مدت اعتبار پیشنهادها خاتمه نیابد.
ماده 11ـ ارزیابی ساده
الف ـ در مناقصات پیمانکاری یک مرحله‌ای، در صورتی که برآورد هزینه اجرای کار از بیست برابـر نصـاب معامـلات متوسط تجاوز نکنـد، ارزیابی کیفی مناقصه‌گران (محدود به‌رعایت ماده « 22» این آیین‌نامه) توسط کمیسیون مناقصه انجام می‌شود.
ب ـ در مناقصات یک مرحله‌ای تأمین کالا، در صورتی که برآورد خرید از بیست برابر نصاب معاملات متوسط تجاوز نکند، ارزیابی کیفی تأمین‌کنندگان (محدود به رعایت ماده « 27» این آیین‌نامه) توسط کمیسیون مناقصه انجام می‌شود.
ماده 12ـ اعتبار فهرستهای کوتاه
الف ـ در موارد زیر می‌توان بر اساس ماده (26) قانون، از فهرستهای مناقصه‌گران صلاحیتدار که قبلاً تهیه شده است، استفاده کرد:
1ـ در مناقصات پیمانکاری در صورتی که بیش از دو سال از تاریخ ارزیابی کیفی و تهیه فهرست کوتاه در رشته و پایه مربوط نگذشته باشد.
2ـ در مناقصات تأمین کالا در صورت استفاده از فهرست تأمین‌کنندگان صلاحیت‌دار دستگاه مرکزی که با رعایت آیین‌نامه اجرایی بند « الف» ماده (26) قانون تهیه شده باشد.
ب ـ در صورت استفاده از فهرستهای موضوع بند « الف» این ماده، نیازی به انتشار آگهی نیست و فراخوان مناقصه از طریق دعوتنامه انجام می‌شود و در این صورت لازم است که مستندهای مربوط به فهرستهای یاد شده در صورتجلسه پایانی ارزیابی کیفی مناقصه‌گران قید شود.
ماده 13ـ ترک تشریفات مناقصه
الف ـ در صورت ارجاع کار به روش ترک تشریفات مناقصه، در صورتی که مجوز ترک تشریفات بدون قید نام مناقصه‌گر اخذ شده باشد، حسب مورد، داشتن گواهینامه صلاحیت یا گواهی استاندارد و پروانه بهره‌برداری در زمینه موضوع مناقصه الزامی است.
ب ـ به منظور پیشگیری از تغییر شرایط متعارف ارجاع کار، هنگام استفاده از روش ترک تشریفات مناقصه، تفکیک کارهای پروژه به پیمانهای جداگانه فقط بر اساس گزارشهای مصوب واحدهای خدمات مشاوره صلاحیتدار مجاز است.
ماده 14 ـ گزارش شناخت
الف ـ در ارزیابی کارهای پیمانکاری یا تأمین کالا با برآورد بیش از بیست برابر نصاب معاملات متوسط، تهیه گزارش شناخت پروژه ضروری است. این گزارش باید به همراه استعلام به متقاضیان ارائه شود.
ب ـ گزارش شناخت پروژه شامل موارد زیر خواهد بود:
1ـ عنوان، مشخصات کلی، اهداف کیفی و کمی پروژه.
2ـ سازمان کارفرمایی.
3ـ برنامه زمانی کلی اولیه (متناسب با تعهدات موضوع مناقصه).
4ـ اطلاعات تأمین مالی پروژه.
5 ـ اسناد فنی و نقشه‌ها و اطلاعاتی که وضعیت پروژه را برای مناقصه‌گر از نظر شرایط کار تبیین کند.
6 ـ برنامه تدارکاتی پروژه (تدارکات داخلی وخارجی) ، حسب مورد.
7ـ قوانین خاص و مقررات اختصاصی پروژه (نظیر بیمه یا الزامات ایمنی و زیست محیطی خاص)، حسب مورد.
ماده 15ـ ترجیح مناقصه‌گران داخلی
الف ـ امتیاز ارزیابی کیفی مناقصه‌گران خارجی با رعایت قانون حداکثر استفاده از توان فنی و مهندسی تولیدی و صنعتی و اجرایی کشور در اجرای پروژه‌ها و ایجاد تسهیلات به منظور صدور خدمات ـ مصوب 1375ـ به ترتیب زیر تنزیل می‌شود:
1ـ امتیاز ارزیابی پیمانکاران خارجی همکار پیمانکار داخلی به نسبت سهم آنها در عدد 9/0 ضرب می‌شود.
2ـ امتیاز ارزیابی تأمین‌کنندگان خارجی همکار تأمین‌کننده داخلی به نسبت سهم آنها در عدد 85/0 ضرب می‌شود.
ب ـ ترجیـح مناقصـه‌گـران داخلی که بخشی از سهـام یا سهم‌الشـرکه آنهـا متعلـق به اشخاص خارجی باشد، مشروط بر آن است که میزان سهم یا مشارکت سهامداران یا شرکای داخلی در سود و زیان مشخص و بیش از پنجاه درصد باشد.
پ ـ در مناقصات مربوط به پیمانکاری ساخت و نصب، طرح و ساخت یا پیمانکاری عمومی که تأمین کالا بر عهده پیمانکار باشد و در پروژه‌هایی که موضوع آنها احداث کارخانه‌های صنعتی، نیروگاهها و پروژه‌های صنعتی مشابه باشد، ترجیح مناقصه‌گران داخلی به ترتیب مذکور در جزء (2) بند « الف» این ماده اعمال می‌شود.

فصل سوم ـ ارزیابی کیفی پیمانکاران

ماده 16ـ معیارهای ارزیابی پیمانکاران
الف ـ معیارهای عمومی ارزیابی کیفی مناقصه‌گران در کارهای پیمانکاری حداقل به‌شرح زیر است:
1ـ تجربه (سابقه اجرایی).
2ـ حُسن سابقه در کارهای قبلی.
3ـ توان مالی.
ب ـ در کارهای پیمانکاری که برآورد آنها بیش از بیست برابر نصاب معاملات متوسط باشد، علاوه بر معیارهای مذکور در بند « الف»، باید حداقل معیارهای زیر نیز لحاظ شود:
1ـ توان تجهیزاتی.
2ـ توان فنی و برنامه‌ریزی.
پ ـ در کارهای پیمانکاری «طرح و ساخت» و پیمانکاری« بهره‌برداری» علاوه بر معیارهای بندهای « الف» و «ب» این ماده، برای ارزیابی کیفی مناقصه‌گران، باید حداقل معیارهای زیر نیز لحاظ شود:
1ـ دانش فنی در زمینه مطالعه و طراحی.
2ـ تجربه در زمینه تأمین کالا.
3ـ توان مدیریتی.
تبصره 1ـ ارزیابی دانش فنی در زمینه مطالعه و طراحی طبق معیارهای ارزیابی کیفی مشاوران (موضوع آیین‌نامه اجرایی بند « هـ» ماده (29) قانون) تعیین می‌شود.
تبصره2ـ ارزیابی تجربه پیمانکار یا پیمانکاران فرعی وی در زمینه تأمین کالا براساس معیارها و ضوابط مذکور در فصل چهارم این آیین‌نامه تعیین می‌شود.
ت ـ در پیمانکاری عمومی، علاوه بر معیارهای مذکور در بندهای « الف» تا « پ» این ماده، مبلغ یا درصد مشارکت مالی نیز می‌تواند مد نظر قرار گیرد.
ث ـ گروههای مشارکت پیمانکاری در تمام مناقصات با هر مبلغ، باید کارکنان کلیدی و سازمان اجرایی خود را معرفی کنند و چنانچه سازمان اجرایی پیمانکار کامل نباشد یا تعهدات طرفهای مشارکت با شرایط اجرای کار سازگار نباشد، پیمانکار یاد شده از فهرست کوتاه حذف می‌شود.
ج ـ امتیازات پیمانکاران فرعی در ارزیابی کیفی پیمانکار اصلی لحاظ می‌شود.
ماده 17ـ ارزیابی تجربه پیمانکاران
الف ـ ارزیابی تجربه پیمانکار (سابقه اجرایی) بر اساس اطلاعات مربوط به تعداد و نوع کارهای مشابه انجام شده در رشته و زمینه کار در پنج سال گذشته تعیین می‌شود. حداکثر امتیاز در صورتی احراز می‌شود که چهار کار مشابه با حجم معادل یا بیشتر از موضوع مناقصه توسط پیمانکار اجرا شده باشد و برای مقادیر کمتر، امتیاز تجربه به‌تناسب کاهش می‌یابد.
تبصره ـ اگر متقاضیان ارزیابی دارای تجربه قابل مقایسه با پروژه پیشنهادی باشند، نباید آنها را تنها به دلیل نداشتن تجربه اجرایی دقیقاً مشابه پروژه مورد مناقصه حذف کرد.
ب ـ در استعلام ارزیابی مناقصاتی که مبلغ برآوردی آنها بیش از یکصد برابر مبلغ معاملات متوسط باشد، برای امتیازدهی تجربه می‌توان تعداد و حجم کارهای واجد امتیاز را کمتر از موارد مذکور در بند « الف» این ماده تعیین کرد.
ماده 18ـ ارزیابی حُسن سابقه در کارهای قبلی
الف ـ برای تعیین امتیاز حُسن سابقه در کارهای قبلی، اخذ اطلاعات حداکثر پنج سال گذشته شامل نشانی و مقام مطلع در دستگاههای کارفرمایی، موضوع و مبلغ قراردادها و نام و نشانی دستگاه نظارت در آن قراردادها از طریق استعلام ضروری است.
ب ـ امتیاز ارزیابی کارفرمایان کارهای قبلی نسبت به مواردی نظیر کیفیت کار، کفایت کادر فنی و زمان‌بندی پروژه تعیین می‌شود. سازمان موظف است در چهارچوب این بند نسبت به تهیه دستورالعمل برای ارزیابی کارهای پیمانکاران به وسیله کارفرمایان قبلی اقدام کند.
پ ـ میانگین امتیاز ارزیابی کارفرمایان کارهای قبلی در پنج سال گذشته، ملاک تعیین امتیاز یاد شده خواهد بود.
ت ـ امتیازهای مربوط به ارزشیابی دوره‌ای مراجع معتبر، موضوع تبصره ماده (10) تصویب‌نامه شماره 48013/ت23251هـ مورخ 11/12/1381 درباره عملکرد پیمانکار می‌تواند جایگزین کسب اطلاعات موضوع بند « ب» این ماده شود.
ماده 19ـ ارزیابی توان مالی پیمانکاران
الف ـ ارزیابی توان مالی پیمانکاران بر اساس اطلاعات حداکثر پنج سال گذشته تعیین می‌شود.
ب ـ حداکثر امتیاز توان مالی در صورتی احراز می‌شود که مبلغ برآوردی مناقصه معادل یا کمتر از یکی از مقادیر زیر باشد:
1ـ پنجاه برابر مالیات متوسط سالانه یا هفتاد برابر بیمه تأمین اجتماعی قطعی یا علی‌الحساب پرداخت شده.
2ـ سه برابر درآمد ناخالص سالانه، مستند به صورت وضعیتهای قطعی یا موقت.
3ـ پنج برابر داراییهای ثابت، مستند به اظهارنامه مالیاتی یا گواهی بیمه داراییها یا دفاتر قانونی.
4ـ تأیید اعتبار از سوی بانک یا مؤسسات مالی و اعتباری معتبر تا سقف مبلغ موضوع مناقصه.
تبصره 1ـ بالاترین عدد کسب شده از جزءهای (1) تا (3) بند « ب» این ماده، مبنای محاسبات می‌باشد و در صورتی که بالاترین عدد محاسبه شده از مبلغ برآوردی مناقصه کمتر باشد، امتیار مالی به تناسب کاهش می‌یابد.
تبصره 2ـ در صورت ضرورت، نسبتهای فوق با توجه به شرایط اقتصادی و اجرایی با پیشنهاد سازمان و تصویب هیئت‌وزیران بهنگام می‌شود.
ماده 20ـ ارزیابی توان تجهیزاتی
الف ـ نحوه تعیین امتیاز توان تجهیزاتی پیمانکاران با توجه به ماهیت کار و ماشین‌آلات و تجهیزات مورد نیاز در استعلام ارزیابی تعیین می‌شود. در صورتی که امکان تأمین حداقل ماشین‌آلات و تجهیزات مورد نیاز پروژه احراز شود، حداکثر امتیاز توان تجهیزاتی به پیمانکار تعلق می‌گیرد.
ب ـ در صورت نیاز پروژه به ماشین‌آلات خاص، کارفرما می‌تواند از پیمانکار نحوه تأمین ماشین‌آلات یاد شده را درخواست کند. در این قبیل موارد، پیمانکار می‌تواند به‌جای اسناد مالکیت، موافقتنامه اجاره ماشین‌آلات را همراه با اسناد معتبر برای کارفرما ارائه کند.
ماده 21ـ ارزیابی توان فنی و برنامه‌ریزی
الف ـ ارزیابی توان فنی و برنامه‌ریزی پیمانکاران بر اساس حداقل معیارهای زیر انجام می‌شود:
1ـ کفایت کارکنان کلیدی.
2ـ توان برنامه‌ریزی و کنترل پروژه.
ب ـ اگر در گزارش شناخت سازمان خاصی برای اجرای پروژه پیشنهاد شده باشد، در صورت معرفی کارکنان کلیدی صلاحیتدار، امتیاز جزء (1) بند « الف» این ماده به‌متقاضی مربوط تعلق می‌گیرد. این امتیاز بر اساس نسبت تکمیل سازمان کارکنان کلیدی محاسبه می‌شود.
پ ـ حداکثر امتیار مربوط به برنامه‌ریزی و کنترل پروژه در صورتی احراز می‌شود که در سوابق پنج‌ساله گذشته پیمانکار، حداقل دو پروژه بدون تأخیر غیرمجاز (تا تحویل موقت) وجود داشته باشد.
ماده 22ـ گواهینامه صلاحیت پیمانکاری
الف ـ در مناقصات پیمانکاری داخلی، مناقصه‌گران باید گواهینامه صلاحیت معتبر داشته باشند.
ب ـ مناقصه‌گزار در مناقصات پیمانکاری بین‌المللی، برای مناقصه‌‌گران داخلی گواهینامه صلاحیت معتبر و برای مناقصه‌گران خارجی همکار پیمانکار داخلی، باید حسب مورد، گواهیهای صادر شده توسط اتاق بازرگانی کشور متبوع، مستندهای ثبتی، اسناد بیمه و عملکرد مالی، مجوزهای قانونی خاص و سوابق کار از کارفرمایان قبلی را درخواست کند.
تبصره ـ مناقصه‌گران خارجی برای ارزیابی کیفی، باید حداقل دو سال سابقه کار یا یک کار مشابه و مرتبط با موضوع مناقصه را انجام داده باشند.
ماده 23 ـ ظرفیت کاری پیمانکاران
الف ـ ظرفیـت پیمـانکاران بـر اساس آییـن‌نامه طبقـه‌بنـدی و تشخیـص صلاحیت پیمانکاران موضوع تصویب‌نامه شماره 48013/ت23251هـ مورخ 11/12/1381 و اصلاحات بعدی آن تعیین، بهنگام و در پایگاه ملی اطلاع‌رسانی مناقصات منتشر خواهد شد.
ب ـ مناقصه‌گزار موظف است ظرفیت کاری پیمانکاران را طبق استعلام ارزیابی با استفاده از گزارشهای خوداظهاری و اطلاعات منتشر شده در پایگاه ملی اطلاع‌رسانی مناقصات بر اساس معیارهای زیر ارزیابی کند:
1ـ پایه و رشته پیمانکاری.
2ـ توان مالی، تجهیزاتی و تدارکاتی.
3ـ تعداد کارهای در دست انجام.
پ ـ ارجاع کارهای بیشتر از ظرفیت کاری پیمانکاران با شرایط زیر مجاز است:
1ـ ارجاع کار تا بیست و پنج درصد بالاتر از ظرفیت کاری پیمانکار، منوط به تأیید کمیته فنی ـ بازرگانی است.
2ـ در صورتی که تعداد پیمانکاران دارای ظرفیت در رشته و پایه موردنظر در فهرست کوتاه، کمتر از تعداد مذکور در جزء (1) بند « الف» ماده (10) این آیین‌نامه باشد، مناقصه‌گزار می‌تواند فهرست کوتاه را با استفاده از سایر پیمانکارانی که ظرفیت کاری آنها تکمیل باشد یا پیمانکاران پایه بعدی از طریق ارزیابی کیفی تکمیل کند.

فصل چهارم ـ ارزیابی کیفی تأمین‌کنندگان

ماده 24ـ معیارهای ارزیابی تأمین‌کنندگان
الف ـ ارزیابی کیفی تأمین‌کنندگان بر اساس حداقل معیارهای زیر انجام می‌شود:
1ـ توان مالی.
2ـ ارزیابی مشتریان قبلی وحُسن شهرت.
3ـ استانداردهای تولید.
ب ـ اگر مبلغ برآوردی تأمین کالا بیش از بیست برابر نصاب معاملات متوسط باشد، علاوه بر معیارهای بند « الف» این ماده، باید معیارهای زیر نیز منظور شود:
1ـ نظام کیفیت و نحوه تضمین محصولات (گارانتی).
2ـ ظرفیت تولید.
پ ـ چنانچه به تشخیص مناقصه‌گزار معیارهای دیگری علاوه بر معیارهای یاد شده در بند « الف» این ماده لازم باشد، اهمیت وزنی و روش امتیازدهی باید در استعلام ارزیابی تشریح شود.
ماده 25ـ ارزیابی توان مالی تأمین‌کنندگان
الف ـ ارزیابی توان مالی تأمین‌کنندگان بر اساس اطلاعات حداکثر پنج سال گذشته تعیین می‌شود.
ب ـ حداکثر امتیاز توان مالی در صورتی احراز می‌شود که مبلغ برآوردی مناقصه معادل یا کمتر از یکی از مقادیر زیر باشد:
1ـ یکصد برابر مالیات متوسط سالانه، مستند به اسناد مالیاتهای قطعی و علی‌الحساب پرداخت شده.
2ـ بیست و پنج درصد فروش آخرین سال تولید، مستند به قراردادها و اسناد فروش یا صورتهای مالی تأیید شده.
3ـ ده درصد داراییهای ثابت، مستند به اظهارنامه رسمی یا گواهی بیمه داراییها.
4ـ تأیید اعتبار از سوی بانک یا مؤسسات مالی و اعتباری معتبر تا سقف مبلغ موضوع مناقصه.
تبصره 1ـ بالاترین عدد کسب شده از جزءهای (1) تا (3) بند « ب» این ماده، مبنای محاسبات می‌باشد و در صورتی که بالاترین عدد محاسبه شده از مبلغ برآوردی مناقصه کمتر باشد، امتیاز مالی به تناسب کاهش می‌یابد.
تبصره 2ـ در صورت ضرورت، نسبتهای فوق با توجه به شرایط اقتصادی و اجرایی با پیشنهاد سازمان و تصویب هیئت‌وزیران بهنگام می‌شود.
ماده 26ـ ارزیابی مشتریان قبلی
الف ـ برای تعیین امتیاز ارزیابی مشتریان قبلی از کالای مورد نظر، اخذ اطلاعات مربوط به نشانی مشتریان عمده، موضوع و مبلغ قراردادها از طریق استعلام ارزیابی لازم است.
تبصره ـ ارزیابی مشتریان قبلی از طریق خود اظهاری و ارائه مدارک لازم و با تشخیص و مسئولیت مناقصه‌گزار قابل پذیرش می‌باشد.
ب ـ امتیاز ارزیابی مشتریان قبلی با توجه به مواردی نظیر کیفیت کالا، عملکرد در دوره بهره‌برداری، کیفیت خدمات پشتیبانی و انجام بموقع تعهدات تعیین می‌شود.
پ ـ میانگین امتیاز ارزیابی مشتریان قبلی در حداکثر پنج سال گذشته، ملاک تعیین امتیاز یاد شده خواهد بود.
ماده 27ـ ارزیابی استانداردها
الف ـ اگر حداقل استانداردهای الزامی در استعلام ارزیابی قید شده باشد، متقاضیان باید حصول استانداردهای یاد شده را اثبات کنند. این استانداردها می‌تواند شامل استانداردهای کیفیت، استانداردهای تولید، نصب یا بهره‌برداری باشد. چنانچه استانداردهای لازم تأمین نشود، می‌توان مناقصه‌گران فاقد شرایط را بدون در نظر گرفتن سایر معیارها رد کرد. ارائه اسناد و گواهینامه‌های معتبر یا بازدید کارشناسی می‌تواند ملاک عمل قرار گیرد. حتی‌المقدور در صورت وجود استفاده از استانداردهای بومی و ایرانی اولویت دارد.
ب ـ اگر استانداردهای ترجیحی که کارایی، دوام و سایر ویژگیهای فنی کالا را بیش از حداقل مورد نیاز تأمین می‌کنند، در استعلام ارزیابی تعیین شده باشند، برای امتیازدهی استانداردها می‌توان به روش متعارف (مذکور در بند « ب» ماده (9) این آیین‌نامه) عمل کرد و در این صورت، روش امتیازدهی باید در استعلام ارزیابی تشریح شود.
ماده 28 ـ نظام تضمین کیفیت
الف ـ نظام تضمین کیفیت بر اساس گواهینامه‌های تضمین کیفیت نظیر سری ISO 9000 یا سایر گواهینامه‌های معتبر کیفیت تعیین می‌شود. در موارد خاصی که گواهینامه‌های تضمین کیفیت موجود نباشد، باید با توافق کارفرما و مناقصه‌گر روشهایی نظیر بیمه‌نامه یا بازرسی فنی حین ساخت پیش‌بینی شود.
ب ـ موارد زیر باید بر اساس خوداظهاری مناقصه‌گران تعیین شود. حداقل‌های مربوط به هر مورد نیز باید حسب مورد در اسناد استعلام قید شود:
1ـ نحوه تضمین محصولات و گارانتی.
2ـ نحوه تأمین خدمات پس از فروش (وارانتی) در محل استفاده.
3ـ چگونگی بسته‌بندی و حمل و نقل.
4ـ چگونگی نصب.
5ـ آموزش کاربرد و نگهداری و تعمیرات.
ماده 29ـ ظرفیت تولید
ظرفیت تولید بر اساس بازدید، ارائه پروانه‌ها یا مجوزهای تولید تعیین می‌شود. هرگاه اثبات شود که مناقصه‌گری به دلیل تکمیل ظرفیت تولید، قادر به تأمین کالای مورد مناقصه نیست، بدون در نظر گرفتن سایر معیارهای مندرج در ماده (24) این آیین‌نامه از فهرست کوتاه حذف می‌شود.

معاون اول رئیس جمهور ـ پرویز داودی