ماده3ـ به منظور جلوگیری از اطاله دادرسی، از طریق بهره‌گیری از ظرفیت‌های قانونی امور وکالت و کارشناسی و به استناد مواد2، 57، 194 و 199 قانون آئین دادرسی مدنی و بند (ج) از فصل دوم دستورالعمل شماره یک طرح جامع رفع اطاله دادرسی، واحدهای ارشاد و معاضدت قضایی مستقر در کلیه واحدهای قضایی موظفند نسبت به رعایت موارد ذیل اقدام نمایند.
1ـ3ـ در کلیه دعاوی حقوقی که اظهارنظر کارشناس جهت اثبات ادعا لازم باشد (مانند دعوی اجرت‌المثل، خسارت، نفقـه، مهـریه، اجاره بهـا، انجـام تعـهدات، تأمیـن دلـیل مستلزم جلب‌نظر کارشناس، حجر، رشد، تصرف عدوانی و.....) خواهان (اعم از حقیقی و حقوقی) را جهت تهیه نظریه کارشناسی و تسلیم آن در هنگام تقدیم دادخواست دلالت نمایند.
2ـ3ـ در دعاوی حقوقی داخل در صلاحیت شوراهای حل اختلاف، دعاوی مشمول تبصره یک ماده یک آئین‌نامه اجرایی مواد 31 و 32 قانون اصلاح پاره‌ای از قوانین دادگستری مصوب 1356 و اصلاحات بعد و همچنین در نقاطی که آئین‌نامه مذکور اجرا نمی‌شود باید مفاد دادخواست یا درخواست از حیث انطباق با قوانین (قابل طرح بودن دعوی) به تأیید وکیل برسد.
کلیه اشخاصی که در آئین‌نامه فوق‌الذکر از معرفی وکیل مستثنی می‌باشند مشمول ضوابط قسمت اخیر نخواهندبود.
ماده4ـ وکیل خواهان و یا وکلاء طرفین دعوی باید زمینه سازش را فراهم نموده و موارد اختلاف و توافق را حسب مورد به واحد ارشاد و معاضدت قضایی یا دادگاه اعلام نمایند. در صورتی که دعوی قابل تجزیه باشد نسبت به موارد توافق صورت جلسه سازش تنظیم نمایند. در قسمت‌های مورد اختلاف نیز دادگاه به رسیدگی ادامه خواهد داد.
ماده5 ـ در صـورتـی که طرفیـن یا خـواهان دعوی، خواسـتار نظریه کارشنـاس یا کارشناسان به عنوان داوری یا صلح و سازش باشند واحدهای ارشاد و معاضدت پس از احراز هویت و اهلیت و امضای فرم صورتجلسه موضوع را حسب مورد به کارشناس یا کارشناسان ارجاع می‌نمایند. نظریه ابرازی در حدود قوانین مربوط بین طرفین و قائم مقام قانونی آنان معتبر و در مراجع قضایی قابل استناد می‌باشد و طبق مقررات دستور اجرا توسط دادگاه صادر می‌گردد.
ماده6 ـ ترتیب کار و شیوه اعمال ماده5 به شرح ذیل است:
1ـ6 ـ متقاضی باید دادخواست خود را به واحد ارشاد و معاضدت قضایی مستقر در حوزه قضایی مربوطه تسلیم نماید.
2ـ6 ـ واحد ارشـاد و معاضـدت قضـایی باید هرچـه سریـع‌‌تر طـرف مقـابل را از دادخواست مطلع نماید. طرف مقابل یک هفته مهلت خواهدداشت که به واحد ارشاد و معاضدت قضایی اطلاع دهد که آیا با ارجاع امر به داوری کارشناس و یا صلح و سازش توسط کارشناس موافق است یا آن را رد می‌کند. عدم پاسخ در مهلت مقرر به منزله عدم پذیرش می‌باشد.
3ـ6 ـ پس از موافقت طرف مقابل، واحد ارشاد و معاضدت قضایی ضمن ارجاع امر به کارشناس مربوط مراتب را جهت تکمیل مدارک و استدلالات نزد کارشناس، کتباً به طرفین و کارشناس ابلاغ می‌نماید.
4ـ6 ـ کارشناس منتخب موظف است ظرف دو روز جهت تعیین زمان و مکان داوری یا صلح و سازش با طرفین دعوی هماهنگی لازم را بنماید.
5 ـ 6 ـ کارشناس مذکور موظف است ضمن رعایت مسائل فنی و کارشناسی، رعایت اصول عدالت، انصاف و بی‌طرفی را بنماید. کلیه مرتبطین جریان دعوی مکلفند طبق قوانین و مقررات رعایت محرمانه بودن آن را بنمایند.
ماده7ـ پس از پایان بررسی‌ها، کارشناس مذکور موظف است در موارد داوری نظریه کارشناسی خود را ظرف یک هفته به واحد ارشاد و معاضدت اعلام نماید و همچنین در موارد صلح و سازش ظرف همین مدت با تنظیم توافقنامه‌ای که به امضاء طرفین می‌رسد، مراتب صلح و سازش را به واحد ارشاد و معاضدت قضایی اعلام می‌دارد تا پس از بررسی و تأیید به خواهان تسلیم گردد. در صورت اعلام کارشناس مبنی بر عدم امکان صلح و سازش نیز مراتب مطابق محدودیت زمانی مندرج در بند اخیر به واحد مرجع اعلام می‌گردد.
ماده8 ـ در مواردی که طرف دعوی سازمان‌های دولتی و شهرداری‌ها باشند، واحد ارشاد و معاضدت قضایی موظف است از طریق تعامل و مکاتبات لازم با اداره حقوقی سازمان طرف دعـوی و عنداللزوم با استفاده از نظریه کارشناس مساعی لازم را در حل و فصل موضوع اعمال نماید.