ماده 9- فرآیند برگزاری مناقصات
فرآیند برگزاری مناقصات به ترتیب شامل مراحل زیر است:
الف- تأمین منابع مالی.
ب- تعیین نوع مناقصه در معاملات بزرگ (یک مرحلهای یا دومرحلهای، عمومی یا محدود).
ج- تهیه اسناد مناقصه.
د- ارزیابی کیفی مناقصه گران در صورت لزوم.
هـ- فراخوان مناقصه.
و- ارزیابی پیشنهادها.
ز- تعیین برنده مناقصه و انعقاد قرارداد.
ماده 10- تأمین منابع مالی
الف- انجام معامله به هر طریق مشروط بر آن است که دستگاههای موضوع بند (ب) ماده (1) این قانون به نحو مقتضی نسبت به پیش بینی منابع مالی معامله در مدت قرارداد اطمینان حاصل و مراتب در اسناد مرتبط قید شده باشد.
ب- موضوع پیش بینی منابع مالی و نحوه ضمان تأخیر تعهدات برای انجام معامله باید به صراحت در شرایط و اسناد مناقصه از سوی دستگاه مناقصهگزار قید و تعهد شود.
ماده 11- روشهای انجام مناقصه
مناقصه به طرق زیر انجام میشود:
الف- در معاملات کوچک، کارپرداز یا مأمور خرید باید با توجه به کم و کیف موضوع معامله (کالا، خدمت یا حقوق) درباره بهای آن تحقیق نماید و با رعایت صرفه و صلاح و اخذ فاکتور مشخص و به تشخیص و مسوولیت خود، معامله را با تأمین کیفیت به کمترین بهای ممکن انجام دهد.
ب- در معاملات متوسط، کارپرداز یا مأمور خرید باید با توجه به کم و کیف موضوع معامله (کالا، خدمت یا حقوق) درباره بهای آن تحقیق نماید و با رعایت صرفه و صلاح و اخذ حداقل سه فقره استعلام کتبی، با تأمین کیفیت مورد نظر، چنانچه بهای بدست آمده مورد تأیید مسوول واحد تدارکاتی یا مقام مسوول همتراز وی باشد، معامله را با عقد قرارداد یا اخذ فاکتور انجام دهد و چنانچه اخذ سه فقره استعلام کتبی ممکن نباشد با تأیید مسوول تدارکاتی یا مقام مسوول همتراز وی، به تعداد موجود کفایت میشود.
تبصره- چنانچه مسوولیت واحد تدارکاتی بر عهده کارپرداز واحد باشد امضای نامبرده به منزله امضای مسوول واحد تدارکاتی است. در صورتی که دستگاه اجرائی فاقد کارپرداز باشد میتوان وظایف مندرج در این قانون را به متصدیان پستهای مشابه سازمانی و یا مأمور خرید محول نمود.
ج- در معاملات بزرگ به یکی از روشهای زیر عمل میشود:
1- برگزاری مناقصه عمومی از طریق انتشار فراخوان در روزنامههای کثیرالانتشار.
2- برگزاری مناقصه محدود.
ماده 12- ارزیابی کیفی مناقصه گران
الف- در ارزیابی کیفی مناقصه گران، باید موارد زیر لحاظ میشود:
1- تضمین کیفیت خدمات و محصولات.
2- داشتن تجربه و دانش در زمینه مورد نظر.
3- حسن سابقه.
4- داشتن پروانه کار یا گواهینامههای صلاحیت، در صورت لزوم.
5- توان مالی متقاضی برای انجام کار در صورت لزوم.
ب- مراحل ارزیابی کیفی مناقصه گران به شرح زیر است:
1- تعیین معیارهای ارزیابی و اهمیت نسبی معیارها.
2- تهیه اسناد ارزیابی.
3- دریافت، تکمیل و ارسال اسناد ارزیابی از سوی متقاضیان.
4- ارزیابی اسناد دریافت شده و تعیین امتیاز هریک از مناقصه گران و رتبه بندی آنها.
5- اعلام اسامی مناقصه گران صلاحیتدار به کارفرما و امتیازات و رتبه آنها (تهیه لیست کوتاه).
6- مستندسازی ارزیابی کیفی مناقصه گران.
ج- سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور مکلف است با همکاری دستگاههای اجرائی حداکثر سه ماه پس از تصویب این قانون آئین نامه اجرائی ارزیابی کیفی مناقصه گران را با رعایت موازین مقرر در این ماده که بیانگر شاخصهای اندازه گیری و روش ارزیابی مناقصه گران باشد تهیه و به تصویب هیأت وزیران برساند.
ماده 13- فراخوان مناقصه
الف- مفاد فراخوان مناقصه حداقل باید شامل موارد زیر باشد:
1- نام و نشانی مناقصهگزار.
2- نوع، کمیت وکیفیت کالا یا خدمات.
3- نوع و مبلغ تضمین شرکت در مناقصه.
4- محل زمان و مهلت دریافت اسناد، تحویل و گشایش پیشنهادها.
5- مبلغ برآورد شده معامله و مبانی آن (در صورتی که تعیین آن میسر یا به مصلحت باشد.) در مواردی که فهرست بهای پایه وجود دارد، برآورد مربوط طبق فهرست یاد شده تهیه میشود.
ب- فراخوان مناقصه عمومی باید به تشخیص مناقصهگزار از دو تا سه نوبت حداقل در یکی از روزنامههای کثیرالانتشار کشوری یا استان مربوط منتشر گردد.
ج- مناقصهگزار میتواند علاوه بر موارد مذکور در بند (ب) این ماده از طریق سایر رسانههای گروهی و رسانههای ارتباط جمعی یا شبکههای اطلاع رسانی نیز فراخوان را منتشر نماید.
د- در صورتی که نیاز به برگزاری مناقصه بینالمللی باشد، یا استفاده از تسهیلات اعتباری خارجی مطرح باشد، باید با کسب مجوزهای مربوط و با رعایت موازین قانون حداکثر استفاده از توان فنی، مهندسی، تولیدی و صنعتی و اجرائی کشور مصوب 12/12/1375 آگهی مربوط در یکی از روزنامههای کثیرالانتشار و حداقل یک نوبت در یکی از روزنامههای انگلیسی زبان داخل و یک مجله یا روزنامه بینالمللی مرتبط با موضوع مناقصه، منتشر شود.
ماده 14- اسناد مناقصه
الف - تمامی اسناد مناقصه باید به طور یکسان به همه داوطلبان تحویل شود.
ب - اسناد مناقصه شامل موارد زیر است:
1- نام و نشانی مناقصهگزار.
2- نوع و مبلغ تضمین مناقصه.
3- محل، زمان و مهلت دریافت اسناد، تحویل پیشنهادها و گشایش آنها.
4- مبلغ پیش پرداخت و تضمین حسن انجام کار.
5- مدت اعتبار پیشنهادها.
6- شرح کار، مشخصات فنی بازرگانی، استانداردها، نوع، کمیت و کیفیت کالا یا خدمات.
7- برنامهریزی انجام کار یا تحویل کالا.
8- معیارها و روش ارزیابی کیفی مناقصه گران.
9- روش تهیه و مهلت مقرر برای تسلیم پیشنهادها و تعداد نسخههای آنها.
10- متن قرارداد شامل موافقتنامه، شرایط عمومی و خصوصی و ضمائم آن.
11- صورتجلسات و توضیحات موضوع ماده (17).
12- سایر اسنادی که به تشخیص مناقصهگزار لازم باشد.
ماده 15- ترتیب تهیه و تسلیم پیشنهادها
الف – شرکتکنندگان در مناقصه پس از دریافت یا خرید اسناد باید پیشنهادهای خود را به ترتیب زیر تهیه و به مناقصهگزار تسلیم کنند:
1- تهیه و تکمیل اسناد و پیشنهادها.
2- تسلیم پیشنهادها در مهلت مقرر در فراخوان مناقصه.
3- دریافت رسید تحویل پیشنهادها.
ب - مهلت قبول پیشنهادها در مورد مناقصات داخلی و بینالمللی از آخرین مهلت تحویل اسناد مناقصه به ترتیب نباید کمتر از ده روز و یک ماه باشد.
ماده 16- شرایط تسلیم و تحویل پیشنهادها
الف - هیچ یک از شرکتکنندگان در مناقصه، جز در مواردی که در اسناد مناقصه پیش بینی شده باشد، نمیتوانند بیش از یک پیشنهاد تسلیم کنند.
ب – شرکتکنندگان در مناقصه، اسناد مناقصه و پیشنهادهای خود را باید در پاکتهای جداگانه لاک و مهر شده شامل تضمین (پاکت الف)، پیشنهاد فنی بازرگانی (پاکت ب) و پیشنهاد قیمت (پاکت ج) بگذارند و همه پاکتها را در لفاف مناسب و لاک و مهر شده قرار دهند.
ج – مناقصهگزار موظف است در مهلت مقرر همه پیشنهادهای ارائه شده شرکتکنندگان را پس از دریافت، ثبت و تا جلسه بازگشائی، از پاکتها صیانت نماید.
د - هر گونه تسلیم، تحویل، اصلاح، جایگزینی و یا پس گرفتن پیشنهاد باید به صورت قابل گواهی و در مهلت و مکان مقرر در اسناد مناقصه انجام شود.
ماده17- توضیح و تشریح اسناد
الف - چنانچه شرکت کنندگان در اسناد مناقصه، ابهام یا ایرادی مشاهده کند، میتواند از مناقصهگزار توضیح بخواهد.
ب - توضیحات و پاسخ به پرسشهای مناقصه گران و همچنین در صورت تشکیل «جلسه توضیح اسناد»، رونوشت صورتجلسه آن مطابق ماده (22) این قانون به طور یکسان برای همه شرکت کنندگان مناقصه گر ارسال خواهد شد.
ماده 18- گشایش پیشنهادها
الف - پیشنهادهای مناقصه گران در زمان و مکان مقرر گشوده میشود.
ب - مراحل گشایش پیشنهادها به شرح زیر است:
1- تهیه فهرست اسامی دریافتکنندگان اسناد، (پیشنهاد دهندگان)، حاضران و شرکتکنندگان در جلسه.
2- باز کردن پاکت تضمین (پاکت الف) و کنترل آن.
3- بازکردن پاکت فنی بازرگانی.
4- بازکردن پیشنهاد قیمت و کنترل از نظر کامل بودن مدارک و امضای آنها و کنارگذاشتن پیشنهادهای غیرقابل قبول در مناقصات یک مرحلهای.
5- تحویل پاکتهای فنی بازرگانی به کمیته فنی بازرگانی در مناقصات دومرحلهای.
6- تهیه و تنظیم و امضای صورتجلسه گشایش پیشنهادها توسط کمیسیون مناقصه.
7- تحویل پاکتهای قیمت و پاکت تضمین پیشنهادهای رد شده به مناقصهگزار برای استرداد به ذینفع.
ج - در صورت برگزاری مناقصه دومرحلهای، زمان و مکان تشکیل جلسه گشایش پیشنهادهای قیمت، در جلسه گشایش پاکتها اعلام خواهد شد، این مدت فقط یکبار تا سقف مدت اعتبار پیشنهادها قابل تمدید است. در این صورت پاکتهای قیمت در یک لفاف لاک و مهر شده توسط دستگاه مناقصهگزار صیانت میشود. در مناقصات یک مرحلهای، پیشنهادهای قیمت بی درنگ گشوده و براساس ماده (20) این قانون، برنده مناقصه تعیین میشود.
د - دستگاه مناقصهگزار مکلف است از مناقصه گران یا نمایندگان آنها جهت حضور در جلسه گشایش پیشنهادهای مالی دعوت نماید.
ماده 19- ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها
الف - در مناقصات دومرحلهای، مناقصهگزار موظف است براساس معیارها و روشهای اعلام شده در اسناد مناقصه، ارزیابی کیفی مناقصه گران و ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها را انجام و اعلام نماید.
ب - در صورتی که بررسی فنی بازرگانی پیشنهادها لازم باشد، نتیجه بررسی طی مهلتی که کمیسیون مناقصه معین میکند به جلسه بعدی کمیسیون احاله میشود و بر اساسگزارش کمیته فنی بازرگانی، پاکتهای قیمت پیشنهاد دهندگانی که امتیاز فنی بازرگانی لازم را احراز کردهاند، گشوده میشود.
ج - هر گونه ارزیابی فنی بازرگانی، تنها پیش از گشودن پیشنهادهای قیمت مجاز است.
د - پاکت پیشنهاد قیمت مناقصه گرانی که در ارزیابی فنی بازرگانی پذیرفته نشده اند، باید ناگشوده بازگردانده شود.
ماده 20 - ارزیابی مالی و تعیین برنده مناقصه
الف - هنگام ارزیابی مالی، مناقصه گری که مناسبترین قیمت را حائز شده باشد، به عنوان برنده اول اعلام خواهد شد و برنده دوم در صورتی اعلام میشود که تفاوت قیمت پیشنهادی وی با برنده اول، کمتر از مبلغ تضمین باشد. روش ارزیابی مالی باید در اسناد مناقصه به صورت مشروح با ذکر نحوه تاثیرگذاری ارزیابی فنی بازرگانی بر قیمت اعلام شود.
ب - پس از گشودن پاکتهای قیمت، چنانچه بررسی قیمتها و تجزیه و کنترل مبانی آن لازم باشد، کمیسیون مناقصه میتواند بررسی آنرا به کمیته فنی بازرگانی ارجاع نماید و کمیته فنی بازرگانی حداکثر ظرف دو هفته نتیجه ارزیابی را به کمیسیون مناقصه اعلام میکند.
ج - پس از گشودن پیشنهادهای قیمت، تضمین برنده اول و دوم، نزد مناقصهگزار نگهداری و تضمین سایر مناقصه گران بازگردانده میشود.
د - در مناقصات بینالمللی، مناقصه گران داخلی نسبت به مناقصه گران خارجی ترجیح دارند. نحوه ترجیح مناقصه گران داخلی، در اسناد مناقصه قید خواهد شد. مناقصاتی که در آنها رعایت این قاعده به مصلحت نباشد، باید از سوی شورای اقتصاد تائید شود.
ماده 21- انعقاد قرارداد
الف - قرارداد با برنده مناقصه، باید پیش از پایان مدت اعتبار پیشنهادها منعقد شود. این مدت حداکثر برای یکبار و برابر مدت پیش بینی شده در اسناد مناقصه قابل تمدید است. بعد از عقد قرارداد تضمین پیشنهاددهنده دوم مسترد میگردد.
ب - قرارداد با برنده اول در مهلت پیش بینی شده در اسناد، منعقد خواهد شد. چنانچه برنده اول از انعقاد قرارداد امتناع نماید و یا ضمانت انجام تعهدات را ارائه ننماید، تضمین مناقصه وی ضبط و قرارداد با برنده دوم منعقد میگردد. درصورت امتناع نفر دوم، تضمین وی نیز ضبط و مناقصه تجدید خواهد شد.