شماره 60178-16/5/1370
در اجرای تبصره ماده 78 قانون کار جمهوری اسلامی ایران آئین‌نامه اجرایی مراکز نگهداری کودکان در 16 ماده و 13 تبصره که توسط سازمان بهزیستی و وزارت کار و امور اجتماعی تدوین گردیده جهت اجراء ابلاغ می‌گردد.
ماده 1- تعریف مرکز نگهداری کودکان، مرکز نگهداری کودکان موسسه‌ای است آموزشی، پرورشی، رفاهی که کودکان بانوان شاغل در کارگاه «کارخانه» را در سه بخش شیر خوارگاه (45 روز – 2 سالگی) مهد کودک (2 سالگی- 5 سالگی) و آمادگی (از 5 سال تا قبل از ورود به دبستان) نگهداری می‌نماید.
تبصره 1- پذیرش کودکان کارکنان مرد در صورتی که برای نگهداری کودکان خود مشکلاتی داشته باشند، با توجه به گنجایش مرکز نگهداری کودکان و با نظر مدیریت کارخانه (کارگاه) و هماهنگی مدیر مرکز بلامانع است.
تبصره 2- کودکانی واجد شرایط ثبت نام می‌باشند که از سلامتی کامل ذهنی و جسمی برخوردار باشند. کودک سالم کودکی است که مبتلا به عقب‌ماندگی ذهنی نباشد. کودکان مبتلا به معلولیت جسمی در صورتی می‌توانند از مراکز نگهداری کودکان استفاده کنند که توان تطبیق و همراهی با برنامه‌های مرکز نگهداری کودکان را داشته باشند و تشخیص این امر با پزشک متخصص و مدیر مرکز نگهداری کودکان می‌باشد.
تبصره 3- دایر نمودن هر سه بخش مرکز نگهداری کودکان در صورت وجود متقاضی در کارگاه مربوطه با نظر کارشناس وزارت کار و امور اجتماعی الزامی است.
تبصره 4- در کارگاه‌هائی که از خدمات بانوان کارگر در نوبت دوم استفاده می‌شود مرکز باید در این نوبت نیز دایر باشد.
تبصره 5- از تاریخ تصویب این آیین‌نامه از هر مادر بیش از دو فرزند پذیرفته نخواهد شد و هزینه فرزند سوم و بیشتر به عهده مادر می‌باشد.
بدیهی است این تبصره شامل حال مادرانی که قبل از تصویب این آئین‌نامه فرزندانی در مراکز نگهداری کودکان داشته‌اند نخواهد شد.
ماده 2- مراکز نگهداری کودکان حتی‌الامکان باید در نزدیک‌ترین فاصله با محل کار مادران (زنان شاغل) ایجاد و ترجیحاً از قسمتی از ساختمان کارگاه مربوطه استفاده شود.
ماده 3- کارگاه‌هائی که در یک منطقه جغرافیائی قرار دارند بر حسب ضرورت و بر اساس توافق مسئولین کارگاه‌های مربوط با هماهنگی و کسب اجازه از اداره کل خدمات اجتماعی وزارت کار و امور اجتماعی می‌توانند به تاسیس مرکز مشترک اقدام نمایند.
تبصره 1- نحوه میزان مشارکت کارگاه‌ها در ایجاد و تجهیز مرکز نگهداری کودکان با توافق طرفین ذی نفع و با نظارت اداره کل خدمات اجتماعی خواهد بود.
ماده 4- وزارت کار و امور اجتماعی باید نسبت به تشکیل شورای مرکزی نظارت بر مراکز نگهداری کودکان با شرکت اعضاء ذیل در وزارت کار و امور اجتماعی اقدام نماید. نماینده وزارت کار و امور اجتماعی، نماینده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و نماینده سازمان بهزیستی کشور.
تبصره 1- در صورت لزوم ادارات کل کار و امور اجتماعی استان‌ها می‌توانند نسبت به تشکیل کمیته نظارت بر مراکز نگاهداری کودکان اقدام نمایند.
ماده 5- مسئولیت برنامه‌ریزی، سیاست گذاری و ارائه خط مشی‌های آموزشی، فرهنگی و بهداشتی به عهده شورا خواهد بود.
تبصره 1- کارشناسان سازمان بهزیستی کشور می‌توانند در مواقع لزوم با هماهنگی وزارت کار و امور اجتماعی و حضور کارشناس وزارت کار و امور اجتماعی در مراکز نگهداری کودکان حضور یابند.
ماده 6- مسئولیت رسیدگی به تخلفات و شکایات مراکز نگهداری کودکان با شورای نظارت بر مراکز نگهداری کودکان خواهد بود.
ماده 7- حضور افراد عضو در شورای مرکزی نظارت بر مراکز نگهداری کودکان در کلیه جلسات و برنامه‌های مربوط که از طرف وزارت کار و امور اجتماعی تدوین می‌گردد الزامی است.
ماده 8- کلیه ضوابط اجرائی و دستورالعمل‌های مربوط توسط وزارت کار و امور اجتماعی به مدیران کارگاه‌ها ابلاغ می‌شود.
ماده9- کارگاه‌هائی که بررسی‌های لازم را در زمینه ایجاد مرکز نگهداری کودکان با رعایت مقررات این آئین‌نامه انجام داده‌اند، ضمن معرفی مدیر واجد شرایط از بین بانوان، از وزارت کار و امور اجتماعی مجوز فعالیت دریافت خواهند نمود.
تبصره 1- شروع فعالیت مراکز نگهداری کودکان کارگاه‌ها که مورد بازدید کارشناسی قرار گرفته‌اند مستلزم آن است که مدیر معرفی شده از طرف کارگاه متبوع دارای تخصص و توان مدیریت، تحصیلات و تجربیات لازم باشد و به تایید وزارت کار و امور اجتماعی برسد.
ماده 10- مدیر مرکز نگهداری کودکان باید دارای شرایط زیر باشد:
1- تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
2- معتقد به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
3- نداشتن سوء پیشینه.
4- داشتن حداقل 25 سال سن و ترجیحاً متاهل.
5- دارا بودن سلامت کامل جسم و روان به تایید پزشک معتمد کارگاه مربوطه.
6- دارا بودن لیسانس و بالاتر ترجیحاً در رشته‌های آموزش و پرورش قبل از دبستان- علوم تربیتی، روانشناسی- مددکاری اجتماعی- مشاوره- مدیریت آموزشی و داشتن یک سال تجربه کار آموزشی در ارتباط با کودک.
7- دارا بودن لیسانس و بالاتر در سایر رشته‌ها و 2 سال تجربه کار آموزشی در ارتباط با کودک.
8- داشتن فوق دیپلم و 3 سال تجربه کار آموزشی در ارتباط با کودک.
9- دارا بودن دیپلم کودکیاری با 3 سال تجربه کار آموزشی در ارتباط با کودک.
10- دارا بودن دیپلم در سایر رشته‌ها و 5 سال تجربه کار آموزشی و تربیتی در ارتباط با کودک.
تبصره 1- در مناطق محروم کشور دارا بودن نصف سوابق تجربی ذکر شده کافی است.
تبصره 2- ضوابط مربوط به نیروی انسانی مورد نیاز مراکز نگهداری کودکان و شرح وظایف آنان توسط وزارت کار و امور اجتماعی جهت اجراء به کارگاه‌ها ابلاغ خواهد شد.
تبصره 3- در کارگاه‌هائی که اکثریت مادران از اقلیت‌های مذهبی می‌باشند، مدیران کارگاه یا کارخانه موظفند با هماهنگی وزارت کار نسبت به انتخاب مدیر مهد کودک از اقلیت مربوطه اقدام نمایند.
ماده 11- کلیه پرسنل مرکز نگهداری کودکان بایستی مشمول مقررات قانون کار باشند.
ماده 12- مدیر مرکز نگهداری کودکان در حدود وظایف محوله در قبال ضرر و زیان مادی و معنوی و آسیب‌های احتمالی وارده به کودکان مسئولیت داشته و بایستی در این گونه موارد پاسخگو باشد.
تبصره1- در صورتی که در اثر کمبود امکانات حادثه‌‌ای به وقوع پیوسته باشد طبق نظر شورا، مدیریت کارگاه (کارفرما) مسئول خواهد بود.
ماده 13- شرکت پرسنل مراکز نگهداری کودکان و مادران کارگر در مراسم و برنامه‌های آموزشی (سمینارها، جلسات آموزشی، دوره‌های آموزشی و کارآموزی) که از طرف وزارت کار و امور اجتماعی برگزار می‌گردد با موافقت مدیریت کارگاه الزامی است.
ماده 14- کلیه هزینه‌های مرکز اعم از ثابت و جاری به عهده کارفرما می‌باشد.
ماده 15- در مواردی که نسبت به آنها در این آئین‌نامه حکم خاصی قید نگردیده است قوانین جاری کشور، جاری خواهد بود.
ماده 16- متخلفین از اجرای این آئین‌نامه طبق ماده 173 قانون کار جمهوری اسلامی ایران تحت پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت.
این آئین‌نامه در شانزده ماده و سیزده تبصره مربوطه مورد تایید است.
وزیر کار و امور اجتماعی- حسین کمالی